Cumhurbaşkanlığı Strateji Başkanlığı tarafından hazırlanan ‘2021 Yıllık İktisat Raporu’, 2022 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanunu Teklifi’nin eki olarak TBMM’ye gönderildi. Rapor tıpkı vakitte başkanlığın internet sitesinde de yer aldı.

8 kısımdan oluşan raporun enflasyon kısmında üretici ve tüketici fiyat endekslerindeki artışın nedenleri ay ay sıralandı. Raporda kurdaki artışın enflasyonu artırdığına dikkat çekildi. Rapora 2021 yılı enflasyonuyla ilgili olarak şu bilgiler yer aldı:

Birinci çeyrekte kurun tesiri yansıdı

2021 yılının birinci ayındaki kurun artışına dikkat çekilen raporda “Ocak ayında döviz kurunda yaşanan gelişmelerin tesiriyle temel mal ve güç kümesinde gözlenen artışla yüzde 14.97 olan TÜFE yıllık enflasyonu, Şubat ayında yeniden büyük ölçüde temel mal ve besin fiyatlarından kaynaklanan 0.64 puanlık artışla yüzde 15.61 olmuştur” sözlerine yer verildi. Mart ayında da döviz kurundaki artışın enflasyona tesiri “Mart ayında denetimli olağanlaşma adımları ile birlikte artış kaydeden hizmet enflasyonu, birikimli döviz kuru tesiriyle artan temel mal fiyatları ile güç kümesi fiyatlarıyla yıllık enflasyon 0.58 puan artarak yüzde 16.19’a yükselmiştir. Ayrıyeten, Mart ayında taze meyve ve zerzevat kaynaklı besin fiyatları yıllık enflasyonunda gözlenen yavaşlama TÜFE yıllık artışını sınırlamıştır” formunda değerlendirildi.

İkinci çeyrekte artış sürdü

İktisat raporunda ikinci çeyrekte enflasyondaki artışın devam ettiğine dikkat çekilerek “TÜFE yıllık enflasyonu yılın ikinci çeyreğinde de artışını sürdürmüştür. Nisan ayında besin dışındaki ana kalemlerde yıllık enflasyon artmış, TÜFE yıllık artışına en bariz katkıyı veren güç kümesi yıllık enflasyonu baz tesiriyle 6.01 puan artarak yüzde 18.44’e, TÜFE yıllık artışı ise 0.95 puan artarak yüzde 17.14 düzeyine yükselmiştir. Mayıs ayında yıllık enflasyon güç ve temel mallar kümelerinde gerilerken, açılmanın tesiriyle hizmet fiyatlarında yükselmiştir. Mayıs ayında yıllık enflasyon bir evvelki aya nazaran 0.55 puan azalarak yüzde 16.59 düzeyinde gerçekleşmiştir. TÜFE 2021 yılı ikinci çeyreğinde 0.93 puan artarak yüzde 17.53’e yükselmiştir. Bu gelişmede; kapanma sonrası denetimli normalleşmeyle hizmet fiyatlarında görülen üst taraflı seyir, birikimli döviz kuru gelişmeleri, milletlerarası emtia fiyatlarında gözlenen artış ile mevsimsel ve salgına bağlı tesirlerle artan besin fiyatları temel belirleyiciler olarak görünmektedir” sözlerine yer verildi.

‘Üretici fiyatları ana eğilimi, kurdaki gelişmeler’

Üretici fiyat endeksinde de yıl boyunca artış yaşandığına vurgu yapılan raporda “Üretici fiyatları ana eğilimi, kur gelişmeleri ve emtia fiyatlarının yanı sıra tedarik zincirlerindeki aksaklıklardan da etkilenerek yükselmiştir. 2021 yılı birinci çeyreğinde yurt içi üretici fiyatları yıllık enflasyonu yüzde 31,2 oranında gerçekleşmiştir. Bu devirde, global emtia fiyatlarında süregelen artışlar ile birtakım dallarda ortaya çıkan arz kısıtları ve güçlü talep şartlarının tesiriyle üretici enflasyonu yükselişini sürdürmüştür. Yılın ikinci çeyreğinde yıllık enflasyon düşük bazın da tesiriyle yüzde 42,89 olmuştur. Kovid-19 salgını ile artış eğilimine giren Yİ-ÜFE yıllık enflasyonu, döviz kuru gelişmeleri, memleketler arası emtia fiyatlarındaki birikimli artışlar ve kimi kesimlerde süregelen arz kısıtlarının tesiriyle yükselişini bu çeyrekte de sürdürmüştür” denildi.