İstanbul Kartal’da çöken binada olduğu üzere Elazığ yahut İzmir sarsıntılarında, “Bina girişindeki dükkanlar için kolon kesilmiş, iskân sonrası kaçak kat çıkılmış, bina statiği ile oynanmış…” kelamları duyuldu. Kimi vakit müteahhitler kimi vakit malikler tarafından bilinçsizce atılan bu adımların bedeli kaybedilen canlar oldu.
Etraf ve Şehircilik Bakanlığı bu durumların önüne geçmek için Bina Kimlik Sistemi (BKS) uygulamasını devreye aldı. BKS ile tamamlanan her yapıya sertifika niteliğinde QR kodu ve elektronik etiket verilecek. Teknolojik bir levha halinde binaya monte edilecek sertifika sayesinde o binanın teknik bilgilerine rahatlıkla ulaşılacak.
Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürü Banu Aslan Can, sistemin ayrıntılarını Hürriyet gazetesinden Gülistan Alagöz’e anlattı.
‘Sorumlulara yalnızca para cezası verilmeyecek, Savcılığa kabahat duyurusunda da bulunulacak’
Binaya monte edilecek sertifika sayesinde o binaya ilişkin her bilginin kayıt altına alınacağını söyleyen Can, kimlik verilen yapının 5 yılda bir denetleneceğini lisana getirdi. Can, şunları söyledi:
“Binaya kaçak kat yapılmış mı, kolonlara ziyan verildi mi, bakılacak. Şayet tahlili mümkün bir müdahale kelam konusu ise ‘sorunu gider’ diyeceğiz. Lakin can güvenliğini tehdit eden bir durum varsa bina boşaltılacak. Sorumlulara yalnızca para cezası verilmeyecek, Savcılığa hata duyurusunda da bulunulacak.”
BKS ile mesken alacak ya da kiralayacak vatandaş mesken ne kadar inançlı, yasal olmayan bir süreç var mı görecek. Müteahhit firma ya da mülk sahibi tarafından verilen bilgilerin bu yolla denetim edilebileceğini belirten Can, “Vatandaş binada kullanılan betondan, iskan tarihine, meskenlerin büyüklüklerinden yapılan kontrol sonuçlarına kadar her bilgiye ulaşacak” diye konuştu.
Sarsıntı sonrası arama kurtarma çalışmalarında başta kat planı olmak üzere birçok ayrıntının hayati kıymet taşıdığına dikkat çeken Can, şu sözleri kullandı:
“Bina yıkılmış, ailesi enkazda olan vatandaş esasen travma halinde. O halde bilgi vermeye çalışıyor. Artık binaya ilişkin tüm bilgiler tek tıkla görülecek. Kimlik levhalarının üzerine beton yıkılsa da sistem ziyan görmeyecek. Bina bilgilerine 50 metre aralıktan dahi ulaşılabilecek. Dileriz hiç bir yıkım olmaz, lakin olması halinde bu sistem arama kurtarmaya can suyu olacak.”
Can, sertifikaların sağlam olması ve ziyan görmemesi için Aselsan ile çalışıldığını da ekledi.
Yıl sonuna kadar 100 bin bina
İstanbul Kartal’da 2019’da çöken Yeşilyurt Apartmanı sonrası Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un talimatıyla başlatılan BKS sisteminde yıl sonuna kadar 100 bin binaya ulaşılması hedefleniyor. Kurum geçen günlerde yaptığı açıklamada şunları söylemişti:
“Bina Kimlik Sistemine dahil olan binalarda yapı kontrolü daha kolay gerçekleştirilecek. Binada müsaadesiz yapılmak istenen değişiklikler engellenecek ve bu sayede mimari kirliliğin önüne geçilmiş olacak.”
İskân alan binalara kimlik sertifikası takılmaya başlandı. Bundan sonra etaplar halinde ‘bina yaşına’ nazaran öbür yapılara geçilecek. BKS çalışmasında şahsî bilgiler de korunacak. Binada yaşayanlar, konut alacak-kiralayacaklar ve kamu yetkilileri farklı ayrıntıları görebilecek.
TR Sputnik
