Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Rusya Federasyonu’na bağlı Başkurdistan Cumhuriyeti’nde yaşayan üniversite öğrencilerini kapsayan ‘Türk Dünyası Üniversite Gençliğinin Gözünden Aile ve Evlilik’ başlıklı bir araştırma gerçekleştirildi. Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Kısmı öncülüğünde yapılan ve 7 bin 66 üniversite öğrencisi gencin iştirak sağladığı araştırmada farklı coğrafyalarında yaşayan gençlerin evlilik kurumuna ve aileye ait bakış açılarını anlamak amaçlandı.

İştirakçilerinin yüzde 59.6’sının bayan, yüzde 40.4’ünün ise erkeklerden oluştuğu araştırmanın sonuçlarına nazaran, yüzde 58.6 için evlilik ‘mutlu bir beraberliğe’ işaret ediyor. Yüzde 19.7 için ise ‘sorumluluk’ evlilik deyince birinci akla gelenlerden.

Türk gençlerinin yüzde 70’i ‘aşk evliliğini’ tercih ediyor

‘Aşk evliliği mi, mantık evliliği mi tercih edersiniz’ halindeki soruya yüzde 67.1 oranında genç, ‘aşk evliliği’ karşılığını verirken, ‘mantık evliliği’ istediğini belirtenlerin oranı yüzde 20.5 oldu. Hiç evlenmek istemediğini bildirenlerin oranı ise yüzde 12.4 olarak belirlendi. Yüklü oran sırasıyla aşk evliliğine Türkiye yüzde 69.6, Kırgızistan yüzde 86.8, Başkurdistan yüzde 83.7, Kazakistan yüzde 83.5, Özbekistan yüzde 82.8, Azerbaycan yüzde 54.1 olarak birebir karşılığı verdi.

Mantık evliliğinden yana olan gençlerin karşılıkları ise Türkiye yüzde 15.9, Azerbaycan yüzde 26.4, Özbekistan yüzde 9.1, Kırgızistan yüzde 5.8, Kazakistan yüzde 3.1, Başkurdistan yüzde 2.9 oranıyla araştırma datalarına yansıdı.

En çok Kazak gençleri ‘evlenmeyi düşünmüyor’

Araştırmanın sonuçlarına nazaran ‘evlenmeyi düşünmüyorum’ diyen gençlerin, yüzde 15.5 oranla en yüksek Kazakistan’da olduğu görüldü. Sırasıyla yüzde 12.4 ile Türkiye, yüzde 11.3 ile Başkurdistan, yüzde 9.2 ile Azerbaycan, yüzde 4.3 ile Kırgızistan ve yüzde 3.9 ile Özbekistan takip etti. Evlenmeyi düşünmeyenlerin yüzden 55.9’u bayanken, yüzde 44.1’i erkek.

Gençlerin neredeyse yüzde 55’i evlilikten ‘korkmuyor’

‘Evlilik sizi korkutuyor mu’ sorusuna yüzde 31.7 oranında genç ‘korkutuyor’ karşılığı verirken yüzde 54.6 ‘korkutmuyor’ formunda yanıtladı. ‘Düşünmedim’ diyenler yüzde 13.7 orana sahip. Evliliğin korkuttuğunu söz eden gençlerin ülke bazlı oranları incelendiğinde; Azerbaycan yüzde 39.1, Türkiye yüzde 36.9 ve Kırgızistan yüzde 35.7 oranla birbirini takip etti.

Araştırma sonuçlarına nazaran, Türkiye’de bayanların ülkü evlilik yaşı yüzde 51.6 oranla 24-26 yaş aralığı olarak öne çıkarken, erkekler için yüzde 36 oranla 27-29 yaş aralığında olduğu belirlendi.

Ailesinin karşı çıktığı biriyle evlenip evlenmeyecekleri sorulduğunda ‘evlenmem’ diyenlerin oranı yüzde 63.5’ken, ‘evlenirim’ diyenlerin oranı ise yüzde 34 oldu.

İştirakçilerin yüzde 30’u ‘tek çocuk olursa erkek olsun’ yanıtını verdi

‘Sadece 1 çocuk olsa kız mı erkek mi isterdiniz’ biçimindeki soruya iştirakçiler yüzde 26.1 oranla kız, yüzde 30 oranla erkek çocuk istediklerini belirtti. Fark etmez diyenlerin oranı yüzde 41.8 oldu. Kız çocuk isteyenlerin oranı Azerbaycan’da yüzde 38.9, Türkiye’de yüzde 33, Başkurdistan’da yüzde 16.8, Kazakistan’da yüzde 11, Kırgızistan’da yüzde 7.6, Özbekistan’da yüzde 8.1 ile bilgilere dâhil oldu. Erkek çocuk isteyenlerin oranı ise Azerbaycan’da yüzde 61, Kırgızistan’da yüzde 37.1, Özbekistan yüzde 32.3, Kazakistan’da yüzde 30.5, Başkurdistan’da yüzde 28.4, Türkiye’de yüzde 21.5 olarak sonuçlara yansıdı.

Gençlerin yarısından fazlası evleneceği kişinin tıpkı dinden olmasını istiyor

İştirakçi gençlerin yüzde 50.6’sı ‘evleneceğim kişinin benimle tıpkı dinden olması önemli’ derken, yüzde 29.7’sı birebir siyasi görüşten olması gerektiğini belirtti. ‘Evleneceğim kişinin sağlıklı olması ve rastgele bulaşıcı hastalığının olmaması önemli’ diyenlerin oranı yüzde 54.4’ken, ‘ekonomik garanti sağlaması önemli’ diyenler ise yüzde 41.7 oranında oldu. ‘Aile sizin için ne tabir ediyor’ sorusu üzerine ise iştirakçiler yüzde 15.2 ile itimat, yüzde 13.7’yle fedakarlık, yüzde 12.8 ile memnunluk, yüzde 9.8 ile dayanışma, yüzde 6.5 ile sorumluluk, yüzde 8.3 ile ‘her şey’, yüzde 5.6 ile mesken ve yüzde 5.2 ile aşk karşılıklarını verdi.

Yüzde 39.6’nın görücü yöntemi evliliği ‘doğru bulmadığı’ araştırmada, akraba evliliğinin de ‘olumsuz olduğunu söyleyenler yüzde 70.4 oranında oldu.

Başkurdistan’da yaşayan gençlerin yüzde 70’inden fazlası evlenmeden birlikte yaşamayı onaylıyor

‘Evlenmeden birlikte yaşamayı onaylıyor musunuz’ sorusuna ‘evet’ diyenlerin oranı yüzde 32.7, ‘hayır’ diyenlerin oranı ise yüzde 50.6 oldu. ‘Fikrim yok” diyenler ise yüzde 16.7 oranla datalara yansıdı. Birlikte yaşamayı en çok onaylayanlar ise yüzde 70.1 oranıyla Başkurdistan oldu. Araştırma sonuçlarına nazaran yüzde 41.4 ile Kazakistan, yüzde 32.8 ile Türkiye, yüzde 24.7 ile Kırgızistan, yüzde 22 ile Azerbaycan ve son olarak yüzde 2.6 ile Özbekistan’daki gençler evlenmeden birlikte yaşamayı onaylıyor.

Gençlerin yarısından fazlası krizlerin aile kurma kararını etkileyeceği görüşünde

Sonuçlara nazaran, Türkiye’de yaşayan gençlerin yüzde 77.9’u evlendikten sonra eşinin ailesiyle yaşamaya ‘hayır’ diyor.

‘Krizler (ekonomik, siyasal, salgın) aile kurma kararınızı tesirler mi’ sorusu üzerine, ‘evet etkiler’ diyenlerin oranı yüzde 52.5 oldu. ‘Hayır, etkilemez’ diyenlerin oranı yüzde 25.3 olurken, düşünmediğini belirtenlerin oranı yüzde 21.6 ile bilgilere yansıdı.

Türk gençlerinin yüzde 95’inden fazlası şiddeti boşanma sebebi olarak görüyor

‘Şiddet boşanma sebebi olabilir mi’ sorusuna; yüzde 84.3 oranında genç ‘evet’ karşılığı verirken, yüzde 15.7 ‘hayır’ karşılığını verdi. Türkiye’de yaşayan gençlerin yüzde 95.2’si ‘evet’ derken, Başkurdistan gençlerinin yüzde 94.4’ü ve Azerbaycan gençlerinin yüzde 80.2’si de tıpkı karşılığı verdi.

‘Ailenin ihmal edilmesi insanlığın geleceği için tehlikelidir’

Sonuçların açıklandığı basın toplantısında konuşan Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan “Ailenin ihmal edilmesi insanlığın geleceği için tehlikelidir” diyerek şu sözleri kullandı:

‘Aşk evlilikte sebep değil, sonuçtur, aşık olup evleniyorlar, sonra boşanıyorlar’

Türk dünyasının üniversite gençliğinin tavrıyla ilgili araştırmalara baktığında aile bedellerinin daha korunduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “22-26 yaş ortasının evlilik gayeleri var. Gençlerin bu isteği yüzde 60-70 civarında. Ancak 10 sene sonra bu hassaslık ortaya çıkacak mı bilemiyorum. Burada öteki dikkatimi çeken de evlilikle ilgili yüzde 70 oranında mantık evliliği değil, aşk evliliği yüksek. Aslında aşktan ne anladıklarını da bilmek gerekir. Aşk evlilikte sebep değil, sonuçtur. Âşık olup evleniyorlar. 6 ay- 1 sene sonra boşanıyorlar. Şu anda boşanma salgını var. Bu salgın, çağdaş dünyanın kâbusu, sadakatsizlik. Çok alakalı evlilikler var. Bilhassa ABD’de açık evlilikler teşvik ediliyor. İki tarafta evli lakin iki tarafında sevgilisi var. En çok çocuklar sağlıklı yetişmediği için. Bu 70’li yıllarda inceleme yapıldı açık evlilik konusunda. Bunların yürümediği görüldü” dedi.

‘Evlilik dendiğinde başta Instagram’dan paylaşılacak bir ekip fotoğraflar var’

İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Deniz Ülke Arıboğan yaptığı konuşmada “Sadece Instagram’dan paylaşılacak birtakım düğün fotoğrafları olarak gençlerin başında var. Evlilik dendiği vakit genç kızların ve erkeklerin birçoğu bu biçimde görüyor. Hâlbuki evlilik çok uzun soluklu, insan ömrünü şekillendiren çok pahalı bir kurum” tabirlerini kullandı.

Toplantıda tıpkı vakitte Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, Milletlerarası Türk Akademisi Lideri Prof. Dr. Darhan Kıdırali, Kazakistan Ulusal İlimler Akademisi İdeoloji Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Serik Seydumanov ve Amenjelov Doğu Kazakistan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Muhtar Tolegen de konuşma gerçekleştirdi. Avrasya Sosyologlar Birliği Lideri Prof. Dr. Gali Galiyev, Amenjelov Doğu Kazakistan Üniversitesi’nden Prof. Dr. Kuat Rakhimberdin, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’nden Prof. Dr. Jıldız Urmanbetova ve Azerbaycan Bakü Devlet Üniversitesi’nden Doç. Dr. Kemale Kahramanova kendi ülkelerindeki sonuçları kıymetlendirdi.