Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, ayrımcılık ve nefret kabahatlerine ait Türk Ceza Kanunu’nda yeni bir düzenleme yapılacağını bildirdi.

Bakan Gül, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumunca (TİHEK) Dikmen Hakimevi’nde düzenlenen “Nefret Söylemi ve Nefret Suçları” sempozyumunun açılışında yaptığı konuşmada, insanın doğumuyla birlikte kazandığı fikirlere ve ömür stiline hürmet gösterilmesi gerektiğini söyledi.

Hukukun temel misyonunun, insan onurunu korumak ve geliştirmek olduğunu belirten Gül, şöyle devam etti:

“Maalesef çağımızda hoşgörüsüzlük ikliminin, tahammülsüzlük ikliminin farklı niyetler ve kimlikler üzerinde artan bir baskıya dönüştüğünü de görmekteyiz. Global adalet, giderek daha da ziyan görmekte, insanların ortak kıymetleri korunmaya her zamankinden daha da muhtaç hale gelmektedir. Birçok batı ülkesinde İslam aykırılığı, göçmen aksiliği, yabancı düşmanlığı nefret söylemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bilhassa milletlerarası medya kuruluşlarında siyasetçilerinde bu lisan adeta sıradanlaşmış ve günlük bir lisana adeta yansımış, kanıksanmış durumda.”

Gül, global bir adalete tez bir formda insanlığın muhtaçlık duyduğunun herkesin ortak tespiti olduğunu, vicdan ve adaletin bir yerden çekildiğinde, oraya zulüm, ayrımcılık ve nefretin yerleştiğini, Türkiye’de bunun örneklerinin geçmiş vakitler da yaşandığını lisana getirdi.

Adalet Bakanı Gül, şunları kaydetti:

“Bir insanın kılık kıyafetinden, niyetinden hayat biçiminden, inancından ötürü eğitim ve çalışma hayatına yönelik nasıl ayrımcılığa tabi tutulduğunu makûs örnekleriyle hafızamızda tazedir. Bu kimliklerine kültürlerine yönelik ret inkar ve asimilasyon siyasetlerinin da insanımızın onurunu nasıl rencide ettiğini yeniden hepimiz yaşadık. Ötekileştiren ayıran makbul vatandaş ayrımı yapan bu tipolojiyi dayatan devlet hukuk devleti olamaz. Hukuk devleti herkesin devletidir. Hukukun üstün olduğu farklılıkların zenginlik olduğu bir devlettir. Hukuk devletinde şablon insan yoktur. Her insan eşittir ve biriciktir. İşte bu anlayışta Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde ortaya koyduğumuz vizyon da bu anlayışın eski Türkiye anlayışında kalması ve artık bu mevzudaki ayrımcılıkların ve bu husustaki nefret yaklaşımlarının külliyen ortadan kalkmasına yönelik çoğulculuğu hakim kılma, hukukun tam manasıyla üstün kılınmasına yönelik reformlarımızı adım adım daima uyguladık uygulamaya devam ediyoruz.”

Nefret telaffuzunun insan onuruna yapılmış bir akın olduğunu vurgulayan Gül, “Nefret söylemi, daha önemli ve telafisi güç başka hataların ve başka ıstırapların da ayrıyeten bir ön sebebidir, ayak sesidir. Hangi görüşten, inançtan, hayat stilinden olursa olsun insanımızı haklarıyla yaşatmak devletin en temel misyonudur, görevidir.” dedi.

Bakan Gül, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “daha adil bir dünya mümkün” davetinin da global adaletsizliğe karşı söylenen çok değerli bir söz olduğuna işaret etti.

11 Eylül saldırısından sonra başta Müslümanlara karşı yapılan nefret telaffuzunun kurumsal bir hale geldiğine ve artış gözlendiğine dikkati çeken Gül, birçok ülkede Müslümanların sadece kimliklerinden, ömür stillerinden ötürü zulme ve nefret telaffuzuna maruz kaldığını vurguladı.

Bakan Gül, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Peygamber Efendimizin karikatürlerinin kelamda yayımlanması, kutsal kitabımız Kuran-ı Kerim’in yakılması, İslam’ı aşağılayan sinemaların çekilmesi, mescitlerin, minarelerin yasaklanması, kimi Avrupa ülkelerinde Müslüman bayanların giysi kuşamlarına yönelik kısıtlamalar, cami ve Müslüman mezarlarına yönelik hücumlar, cami derneklerine tüm Türk toplumuna yönelik baskılar, son süreçlerde yaşadığımız örneklerdir. Üstelik bu hareketlere karşı hukuk sistemi ya sessiz kalmış ya da gereken bahisteki atılımı ve çabası göstermemiştir. Bilhassa İslam, Türk, yabancı düşmanlığına karşı birçok hadisenin da rapor edilmediği, kayıtlara girilmediği de çok açık bir halde bilinen bir gerçektir. Bunun da Batı tarafından bilhassa örtülmeye çalışıldığı çok açık bir realitedir. Bir sefer hangi dinin mensubuna yapılırsa yapılsın, bu bir nefret hatasıdır. Yani Hristiyan inancına mensup, Musevilere karşı da yapılan her türlü saldırıyı biz, bir nefret hatası olarak tanımlarız ve bununla sonuna kadar uğraş ederiz.”

Gül, insanların neye inanmak isterlerse ne formda yaşamak isterlerse hukuk devletinin vazifesinin bu bahiste her türlü dayanağı sağlamak, mahzurları kaldırmak ve bu inanca karşı yönelen her türlü atakla da aktif bir formda gayret etmek olduğunu belirtti.

Göçmenlere yönelik nefret telaffuzunun de asla kabul edilemeyeceğine işaret eden Gül, vatandaşlardan zorla göç ettirilmiş, gidecek yeri olmayan insanların daha kırılgan, daha hassas olduğunu kimsenin aklından çıkarmaması gerektiğini söz etti.

Bakan Gül, İnsan Hakları Aksiyon Planı’nın, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklandığını anımsatarak, hareket planı kapsamında lisan, din, ırk, renk, cinsiyet, siyasi fikir, felsefi inanç, mezhep üzere nedenlerle yapılan nefret söylemi ve ayrımcılıkla tesirli bir formda uğraş edeceklerini söyledi.

Bu bahisteki tüm ıslahatları kesintisiz bir biçimde sürdürmenin, tüzel ve anayasal düzlemde bu hakların teminat altına alınmasının, Türkiye için çok değerli bir gereklilik olduğunu vurgulayan Gül, nefret cürümleri ile çaba etmek emeliyle soruşturma kılavuzlarının oluşturulmasını amaçladıklarını aktardı.

“Türk Ceza Kanunu’nda yeni bir düzenleme yapacağız”

İslam, yabancı, Türk düşmanlığına yönelik nefret söylemi ve hatası teşkil eden ulusal ve milletlerarası seviyede gelişmelerin, periyodik raporlar olarak hazırlanmasını amaçladıklarını anlatan Gül, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Ayrımcılık ve nefret cürmüne ait Türk Ceza Kanunu’nda yeni bir düzenleme yapacağız. İşte bu toplantılar, bu aksiyon planındaki gayenin içeriğini doldurmak açısından çok değerli bilgiler ortaya konacaktır. Meclisimizin İnsan Hakları Komitesi başta olmak üzere, buralarda olgunlaşarak yasal düzenlemenin bu yasama periyodunda gelmesini hedefliyoruz. Ayrımcılık ve nefret hatalarından daha fazla etkilendiği bedellendirilen mağdurlara psikososyal ve tüzel dayanak adımlarını güçlendireceğiz. Bu hususta bir data tabanı oluşturacağız. İstatistikleri sağlıklı bir biçimde toplanması için tertipli eğitim programları yapacağız. İsimli manada ve hadise manasında bir eksikliğimiz var. İstatistiklerin sağlıklı toplanması için eğitimler yapacağız. Medya çalışanlarına yönelik eğitim el kitapçıkları hazırlayarak, nefret söylemi ve ayrımcılıkla ilgili farkındalığı artıracağız.”

“Nefret söylemi ve nefret kabahatleri, demokrasiler için bir tuzak”

Nefret telaffuzunun insanlığa yönelen en büyük tehdit ve tahammülsüzlüğün dışa vurumu olduğunu belirten Gül, tabir özgürlüğünün demokratik toplumun vazgeçilmez ögelerinden biri ve çoğulculuğun ortak tabanı olduğunu vurguladı.

“Nefret söylemi ve nefret cürümleri, demokrasiler ve bir ortada ömür birlikteliğimiz için bir tuzak, ayrışmanın tekrar kıymetli göstergelerinden, sebeplerinden biridir. Bu nedenle temel hak ve özgürlüklerimizi kullanırken, bu hududa dikkat edilmesi de yeniden başka bir değer arz etmektedir” diyen Gül, bu kadim ve bereketli coğrafya asla nefretin ve ayrımcılığın değil, her vakit sevginin ve müsamahanın, bir ortada farklılıklarla birlikte yaşamanın adresi, merkezi olduğunu ve bundan sonra da bu türlü olmaya devam edeceğini lisana getirdi.

“Nefret telaffuzuyla faal gayret, tek başına mevzuatla sağlanacak bir konu değildir”

Ayrımcılık cürmünün 2005’de Türk Ceza Kanunu’nun 122. unsuru ile farklı bir kabahat olarak düzenlendiğini anımsatan Gül, devlet yönetiminin kanun önünde eşitlik prensibi temelinde vazifesini yürüttüğünü, bağımsız ve tarafsız Türk yargısının da Türk Ceza Kanunu kararlarına nazaran hareket ettiğini kaydetti.

“Nefret telaffuzuyla aktif çaba, tek başına mevzuatla sağlanacak bir konu değildir. Bir kişinin yahut kurumun tek başına başarabileceği elde edilebilecek bir sonuç değildir. Bunun için ortak akılla hareket edilmesi, bilhassa toplumsal farkındalığın artırılması da epey önemlidir” tabirini kullanan Gül, karşılıklı sevgi ve hürmet anlayışı içerisinde hiç kimseyi ötekileştirmemenin ve farklılıkların bir zenginlik olduğu şuuruyla hareket etmenin kıymetine dikkati çekti.

“AB ülkelerinde her 10 nefret hatasından 9’u rapor edilmiyor”

TİHEK Lideri Prof. Dr. Muharrem Kılıç da nefret telaffuzunun global ölçekte bir insan hakları sorunu olduğunu vurgulayarak, bunun çağdaş çağın salgını olarak değerlendirildiğini kaydetti.

Kılıç, BM Nefret Söylemi Stratejisi ve Aksiyon Planı’nda nefret telaffuzunun, “Nefret söylemi, konuşma, yazma yahut davranışla kişi yahut kümelerin dinlerine, etnik kökenlerine, ulusal kimliklerine, ırklarına, renklerine, soylarına, cinsiyetlerine yahut öteki kimlik faktörlerine dayanarak aşağılayıcı yahut ayrımcı bir lisanla saldıran her türlü iletişimdir” halinde söz edildiğini aktardı.

“AB Temel Haklar Ajansı’nın 2021 yılında yayımladığı raporda, AB ülkelerinde, her 10 nefret hatasından 9’u rapor edilmiyor. Bu cürümlerin, rapor edilmesi çok değerli. Bu cürmün gerisindeki sosyoloji, ruhsal ve felsefi temele bakılması gerekiyor. Nefret söylemlerinde anketlerin yapılması ve mağdurlarla görüşülmesi sorunun tahlili noktasında büyük değer arz ediyor” diyen Kılıç, sempozyumdaki sunumların kitap haline getirileceğini kelamlarına ekledi.